Het zwarte platte dak moet getransformeerd tot groene en multifunctionele ruimte”, vindt Friso Klapwijk, directeur van De Dakdokters, dat in januari 2010 werd opgericht. Als we hem mogen geloven zijn de huidige platte daken op bestaande gebouwen ‘ziek’. “Die daken warmen de stad op, ze zijn levenloos en worden alleen gebruikt voor installaties. En al het kostbare regenwater dat er op valt, stroomt zo het riool in. De beschikbare buitenruimte in steden wordt steeds kleiner. Benut al die platte daken om de omgeving mooier en gezonder te maken. Maak ze groen!” De huidige COVID-19 pandemie drukt ons maar weer met de neus op de feiten: doordat we meer thuis zijn, wordt de kwaliteit van de directe leefomgeving belangrijker. “Mensen willen dan tenminste nog uitzicht hebben op groen of een frisse neus kunnen halen in een daktuin. Bedrijven kiezen ook steeds vaker voor daktuinen, zodat personeel in de pauzes naar buiten kan of zelfs buiten kan werken”, aldus Friso Klapwijk. 

De Dakdokters ontwerpen daktuinen, maar realiseren ze ook. “We zitten als Dakdokters met name in de bestaande bouw en daar zie je dat je alle facetten moet beheersen. Je moet die constructie snappen, soms aanpassingen doen, bouwfysische kennis hebben, noem maar op. Daarom hebben we alle disciplines onder één dak, zoals architecten, timmerlieden, dakdekkers en hoveniers. De opdrachtgever verwacht een one-stop-shopping. Die gaat niet allemaal verschillende partijen benaderen, al helemaal niet in binnenstedelijk gebied. We zijn dus zowel een dakdekkersbedrijf als een hoveniersbedrijf. We doen alleen projecten waarin we gevraagd worden het dak te vernieuwen, met als resultaat een daktuin, dakpark of begroeid dak. Ongeveer 80 procent van alle bestaande platte daken in Amsterdam is geschikt voor vergroening. Al die daken moeten uiteindelijk bijdragen aan onze missie: een groen en multifunctioneel daklandschap.”

Passie voor groene daken
Waar komt die passie voor groene daken vandaan? “Dat is een lange weg geweest. Vroeger liep ik als kleine jongen al rond op een hoveniersbedrijf en het bouwbedrijf van mijn oom. Iemand riep later dan ook tegen mij ‘Friso jij vindt bouwen en water mooi, dus ga maar Civiele techniek studeren’. Achteraf bleek dat alleen maar asfalt en beton te zijn. Daar werd ik dus niet gelukkig van. Uiteindelijk kwam ik bij Arcadis terecht en raakte betrokken bij een duurzaamheidsonderzoek voor de gemeente Rotterdam. Daar heb ik me in verdiept en dan blijkt dat verduurzaming vooral gericht is op nieuwbouw en niet op bestaande bouw. Daar lag dus een kans. Want je kunt nog zoveel nieuwbouw realiseren; 90% van de stad is er al.” En daaruit ontstond dus het  idee voor De Dakdokters.

Waarom een groendak?
Wat zijn nu de voordelen van een groendak? Dat blijken er heel veel te zijn. “In de eerste plaats is een groendak veel mooier om naar te kijken. Ik vind het onbegrijpelijk dat kinderen in scholen zitten waarvan de lokalen uitkijken op zwarte daken. Maar denk ook aan patiënten in ziekenhuizen of ouderen in verzorgingstehuizen. Het is aangetoond dat uitzicht op groen positieve effecten op de gezondheid heeft.” Een groendak blijkt verder het thermisch comfort in gebouwen te kunnen verbeteren. Groene daken kunnen ook helpen het hitte-eilandeffect te verminderen. Omdat groene daken (en vegetatie in het algemeen) over het algemeen een lagere oppervlaktetemperatuur hebben gedurende de dag dan materialen zoals bitumen en grind, verwarmen ze de lucht ook veel minder. Zonnepanelen hebben door die lagere temperatuur ook een hoger rendement als zij gecombineerd worden met een groendak.

Daarnaast dragen groene daken ook bij aan het vergroten van de biodiversiteit, omdat ze verschillende soorten insecten en ook vogelsoorten kunnen aantrekken. Verder veroudert een dak door blootstelling aan warmte, licht en UV-straling snel. Een begroeid dak houdt dit licht en UV-straling tegen. Hierdoor veroudert de onderlaag minder snel. De levensduur van de dakbedekking kan hierdoor aanzienlijk worden verlengd. De directeur van De Dakdokters merkt op dat de genoemde effecten veel sterker zijn bij keuze van een intensief begroeid dak: “Veel extensieve groendaken zijn bedekt met sedum, maar dan zijn de genoemde effecten ook veel minder. Ik pleit dan ook liever voor andere vegetatie of zelfs daktuinen met struiken en/of bomen. Intensief groen kan tevens fijnstof uit de lucht filteren en CO2 omzetten in zuurstof.”

Waterberging
“We denken niet alleen na over vergroening, maar ook over waterberging. Dit om wateroverlast door hevige stortbuien te voorkomen en de rioleringen en waterzuivering te ontlasten. Het gaat er om dat we regenwater niet langer als afvalstroom zien, maar als grondstof. Dan is het dus belangrijk dat zoveel mogelijk regenwater niet in het riool komt. Een steeds groter deel van de daken voeren we dan ook uit met ons Polderdak systeem”, legt Friso uit. Dit daksysteem bestaat uit een systeem van kratten waarin regenwater kan worden opgeslagen. Op een rustig moment kan dit water worden afgevoerd. Op die manier wordt wateroverlast in de stad voorkomen. 

EPDM dakbedekking
De relatie tussen Carlisle en De Dakdokters is begonnen tijdens één van de project waarop Friso het meest trots is: het dak van het ‘American Book Center’ op ’t Spui, hartje Amsterdam. Hier werd als waterafdichting een HERTALAN® EPDM membraan toegepast. Nog altijd is de relatie goed te noemen. “Als De Dakdokters hebben wij ons de laatste jaren wel doorontwikkeld en ook daar zie je dat onze productkeuzes zijn uitgebreid. Qua EPDM verleggen wij nu veel meer RESITRIX® en wat minder EPDM membranen. Dit laatste komt vooral doordat er zich op de Amsterdamse daken zoveel details bevinden.”